Bán hàng không phải là nghệ thuật, đó là bài tập thực hành

Thời gian gần đây, nhiều thông tin được truyền thông và hiểu một cách hơi sai lệch kiểu như “Bán hàng là một nghệ thuật và người bán hàng là một nghệ sĩ”.

Tôi cũng từng sử dụng câu nói này với mục đích hướng những người làm nghề kinh doanh, sales “Hãy yêu thích nghề này” bởi vì dù sản phẩm có xuất sắc đến mấy mà thiếu sự tài hoa của người bán hàng thì cũng không thể “truyền tải thông điệp, câu chuyện sản phẩm hay những lợi ích hay ho của sản phẩm đến tay người tiêu dùng”.

Nhưng câu nói này lại là rào cản làm cho các bạn trẻ không dám dấn thân trong ngành bán hàng bởi vì họ sợ bản thân không phải là “nghệ sĩ”, họ không có khiếu ăn nói, họ không có ngoại hình đẹp, họ không có tài trình diễn và những gì mang tính chất “nghệ thuật” thì nó được cho là “thiên phú” và những người không có tố chất “thiên phú” này sẽ rất khó thành công.

1. Bán hàng bản chất là gì?

2. Làm sao có những người bán hàng (B2B, B2C) rất thành công và nhiều người lại thất bại

3. Bán hàng có thực sự là nghệ thuật không

Từ những gì tôi đã từng trải trong hành trình suốt 11 năm làm sales, quản lý sales, đào tạo sales…Chinh phục được rất nhiều dự án lớn, nhỏ trong tất cả các ngành: Từ thầu công, dự án, F&B, hàng công nghiệp, sản phẩm đào tạo, dịch vụ sự kiện…Giờ đây, tôi muốn chia sẻ lại góc nhìn và kinh nghiệm của mình cho các bạn trẻ, hi vọng các bạn sẽ là thế hệ tiếp theo góp phần là cầu nối đưa sản phẩm đến tay người tiêu dùng Việt và toàn cầu.

“Bán hàng không phải là nghệ thuật hay khoa học, đó là BÀI TẬP THỰC HÀNH, được lặp đi lặp lại một cách có quy luật theo “quy trình và kỷ luật“

(Nguyễn Bão Quốc)

Vì sao nhiều người ví bán hàng như một môn “nghệ thuật” bởi vì để bán được hàng bạn cần phải chinh phục được “Cảm xúc và lý trí” của người mua, để chinh phục được cảm xúc người mua bạn phải làm hài lòng họ thông qua: Thái độ bạn giao tiếp (niềm nở, thân thiện, cười duyên…), ngôn từ bạn sử dụng (gần gũi, truyền cảm, tạo động lực thúc đẩy…) và các yếu tố cảm xúc khác bạn đưa vào quá trình giao tiếp: kế chuyện, thể hiện cảm xúc khi sở hữu sản phẩm…Để chinh phục được lý trí khách hàng bạn cần cho họ biết: Những thông tin mang tính chất kỹ thuật của sản phẩm, vd: các thông số làm nên sản phẩm, kích thước, dung lượng, dung tích, đặc tính, thành phần dược chất…Những lợi ích mà người mua sẽ nhận được thông qua đặc tính sản phẩm là gì…Nó hơi mang tính chất học thuật. Điều bắt buộc mỗi người Sales khi tham gia bất cứ ngành nào cũng phải học, nó gọi là “Kiến thức sản phẩm”.

Bây giờ, để kể được chuyện bạn chỉ cần học thêm cách kể chuyện, học thuộc các mẫu chuyện và sau đó biến nó thành câu chuyện của chính mình, đây được gọi là một dạng Kỹ năng. Không ai, đầu tiên kể chuyện cười làm cho người khác cười liền. Họ phải kể câu chuyện ấy nhiều lần cho đến khi nó là một phần không thể thiếu trong họ, họ cảm thấy cười với câu chuyện của mình trước và sau đó họ đem sự hài hước này kể cho người khác. Để làm được việc này, không có cách nào khác bạn phải đọc, phải viết, phải tìm hiểu thông tin…phải luyện tập trước gương cho thuần thục trước khi đem câu chuyện của mình đi muôn nơi

Bạn cần phải học mọi thứ về sản phẩm, dịch vụ mà bạn sắp bán, bạn không thể bịa chuyện, khách hàng rất thông minh, đừng nghĩ bạn sẽ lừa được họ.

Bạn học về công dụng, tính năng sản phẩm, học cách thức làm ra sản phẩm, những giá trị nào của sản phẩm đem lại lợi ích cho khách hàng, bạn phải thuộc lầu lầu như học môn “tiếng việt” vậy.

Khi bạn làm chủ được hai kỹ năng này, bạn sẽ rất tự tin và việc còn lại là bạn phải “Hành động” chính là “Bài tập thực hành”, khoảng cách từ nói đến làm là một khoảng cách rất xa. Bạn có thể là “học sinh giỏi” trong bộ môn lý thuyết nhưng chưa chắc bạn đã là học sinh xuất sắc trong bộ môn “thực hành”.

Kỹ năng thực hành chỉ trở nên xuất sắc khi bạn phải dấn thân lặp đi lặp lại, đúc rút kinh nghiệm sau mỗi lần thành công hay thất bại một cách có KỶ LUẬT. Bạn phải thường xuyên nhắc nhở mình hoàn thành bài tập với thói quen TÍCH CỰC.

Kỳ tích không tự nhiên xuất hiện, nó chỉ XUẤT HIỆN khi bạn phấn đấu không ngừng theo đuổi mục tiêu

Câu chuyện về “hành trình trở thành Best seller của tôi”:

Vào năm 2012, tôi dành gần 1 năm trời để học mọi khóa học về bán hàng, tôi tốt nghiệp là kỹ sư đại học bách khoa. Nên việc đi học bán hàng thời đó với tôi là một thách thức khá lớn. Không kiến thức, không kỹ năng, không có quan hệ,…và rất nhiều rào cản từ gia đình, xã hội (thời điểm đó, nghề bán hàng không được xem là nghề chỉ có một điều duy nhất là “tôi thích bán hàng”) và bạn biết không, ngày đầu tiên bước chân vào nghề bán hàng chuyên nghiệp tôi đã bị khách hàng từ chối liên tục trong hơn 2 tháng với khoảng 17 thương vụ, và tôi đã ít nhất 3 lần viết đơn xin nghỉ việc chỉ vì bị từ chối quá nhiều và nổi sợ thất bại trong tôi tăng lên quá lớn, nó làm tôi không còn khả năng chiến đấu.

Nhưng bạn biết không, bằng những gì tôi học được, bằng những gì thất bại trong những tháng đó, bằng tất cả sự nổ lực và kỷ luật tôi đã trở thành Best seller trong 3 năm liên tiếp, đứng trên bục vinh quang nhận giải, từ một chàng kỹ sư theo học bán hàng tôi đã trở thành giám đốc bán hàng khu vực quản lý 9 tỉnh và trở thành giám đốc điều hành chi nhánh miền trung.

Không quan trọng bạn xuất phát điểm như thế nào, quan trọng bạn cố gắng như thế nào trong hành trình bạn đang đi. Và tôi tin bạn sẽ chinh phục được mọi mục tiêu trong năm 2022 và những năm sắp tới

Bạn có thể đọc thêm các bài viết khác của tôi:

Khách hàng không mua hay bạn không biết bán.

Nguyễn Bão Quốc

Founder & CEO: BQ Training & Consulting Solution

Cố vấn khởi nghiệp

Phó chủ tịch Hội KN sáng tạo Tp Tam Kỳ

Phó chủ tịch Liên đoàn lãnh đạo và doanh nhân trẻ thế giới – JCI Da Nang 2020